Οι ναυμαχίες για τα "βαρκαδιάτικα"


Του Στέφανου Μίλεση

Κάποτε ο Νάσος Γεωργάκαλος είχε περιγράψει στην εφημερίδα "Ελευθερία", τον παράξενο τρόπο ζωής των Λεμβούχων (βαρκάρηδων) του λιμανιού του Πειραιά, που με το σίδερο ανάκρουσης στη πλώρη της λέμβου, για να μην καταστρέφεται η βάρκα όταν προσκρούει στο καράβι, αλλά και με την "ισόβεια" στη ζώνη, όπως αποκαλούσαν το μαχαίρι, ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιος θα πλευρίσει πρώτος το καράβι που έμπαινε στο λιμάνι.

Βρισκόμαστε σε μια εποχή ακόμη, που όταν τα πλοία έμπαιναν στον Πειραιά, έμεναν ακίνητα και εκατοντάδες βάρκες κολλούσαν στα πλευρά τους, για να κατεβάσουν από το κατάστρωμα από ανθρώπους έως οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς από πράγματα. Σε λίγα μόνο σημεία μπορούσε να πιάσει προβλήτα το πλοίο. Έτσι όλοι πλήρωναν τα λεγόμενα "βαρκαδιάτικα" για να βγουν οι ίδιοι ή να μεταφέρουν πράγματα. 

Παρότι ο Λιμενάρχης είχε απαγορεύσει στις βάρκες να εξέρχονται του λιμανιού για να πιάσουν πρώτοι το εισερχόμενο πλοίο, είχε γίνει σχεδόν κανόνας όλοι να καταπατούν την διαταγή και στο όνομα της βιοπάλης διεξήγαγαν έναν σκληρό αγώνα που σχεδόν πάντοτε κατέληγε σε συμπλοκές για τη διεκδίκηση ενός επιβάτη τον οποίο τραβολογούσαν δώθε κείθε ποιος θα τον βάλει στη βάρκα του.  

Και υπήρχαν ακόμη και περιπτώσεις που ενώ ο ταλαίπωρος επιβάτης έμπαινε σε μια βάρκα, κάποιος άλλος βαρκάρης του άρπαζε τα πράγματα και τα έβγαζε έξω με άλλη βάρκα, επιβαρύνοντάς τον με διπλά "βαρκαδιάτικα".

Και κάθε φορά που ένα αφικνούμενο ατμόπλοιο κατέφθανε στο λιμάνι, ορμούσαν οι λεμβούχοι όμοια με πειρατές, ποιος θα καταφτάσει πρώτος, σκεπτόμενοι διάφορα για να κερδίσουν ο ένας τον άλλον.



Το σύνηθες ήταν η κατασκευή τεράστιων κουπιών για να αυξήσουν την ταχύτητα της βάρκας. Όμως καθώς στους περισσότερους τα χρόνια είχαν περάσει, δεν είχαν την αντοχή να "τρέξουν" την βάρκα. Έτσι συνήθιζαν από πριν να βγαίνουν έξω από το λιμάνι για να συναντήσουν τα πλοία πριν ακόμη μπουν και ενώ αυτά ήταν σε κίνηση, τα "γάντζωναν" στην κυριολεξία καθώς χρησιμοποιούσαν σχοινιά που στην άκρη τους έφεραν γάντζους. Έτσι τα πλοία έμπαιναν στο λιμάνι σέρνοντας αργά πίσω τους όχι μια, αλλά δεκάδες βάρκες!

Και όσο περνούσε ο καιρός, τόσο πιο έξω έβγαιναν οι βάρκες. Μέχρι τις Φλέβες είχαν κάποτε φτάσει για να είναι πρώτες. Κι όταν τα δρομολόγια είχαν καθυστέρηση, έβλεπε κάποιος από τη Βασσάνειο Σχολή (τη γνωστή Ναυτικών Δοκίμων) ή από την Πειραϊκή, δεκάδες βάρκες να είναι ακίνητες για ώρα έξω από το λιμάνι. Και η απραξία τους έφερνε λόγια, που οδηγούσαν σε αψιμαχίες. Ήταν οι γνωστές ναυμαχίες των βαρκάρηδων. 

Εφημερίδα "ΧΡΟΝΟΣ" - Ιανουάριος 1909

Μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 1900, ο Λιμενάρχης με ένα μόνο μικρό ατμόπλοιο και μερικούς ναύτες προσπαθούσε να σταματήσει το "κακό" που όταν ξεκινούσε η φασαρία, τα λόγια σταματούσαν και έβγαιναν από το ζωνάρι οι "ισόβειες". Κερδισμένοι ή χαμένοι όμως κανείς δεν ήθελε να βρεθεί στο "μπαλαούρο" της "Σφακτηρίας" γιατί οι μέρες κράτησης θα ήταν πολλές όπως και τα μεροκάματα. Στη θέα της ατμακάτου λοιπόν οι λεμβούχοι σκορπούσαν προς όλους τους κόλπους της Πειραϊκής. 

Βαρκάρηδες το 1929

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"