Δημήτρης Σιδέρης: Ένας ηρωικός Πειραιώτης αεροπόρος

Ο Πειραιώτης αεροπόρος Δημήτριος Σιδέρης

Του Στέφανου Μίλεση

Ο Δημήτριος Σιδέρης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1917 και ήταν Μανιάτικης οικογενειακής καταγωγής. Ήταν τελειόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Σπουδών, αλλά η υπέρμετρη αγάπη του για τα αεροπλάνα τον έκανε να δώσει εξετάσεις και να εισέλθει μεταξύ των πρώτων στη Σχολή Ικάρων. 

Ο πόλεμος του 1940 ανάγκασε τον Δημήτρη Σιδέρη να διακόψει τα όνειρά του και να σπεύσει να καταταγεί στην Αεροπορία ως έφεδρος Ανθυποσμηναγός.

Σε όλο το πρώτο διάστημα του πολέμου επέδειξε αφάνταστο θάρρος, ηρωισμό και γενναιότητα καθώς ακολουθούσε τα χνάρια του ινδάλματός του, επίσης Πειραιώτη που έφερε μάλιστα και το ίδιο όνομα, του γνωστού σε όλους μας Δημητρίου Καμπέρου.  

Στις σφοδρές μάχες που έγιναν για τη κατάληψη της Κορυτσάς από τον Ελληνικό Στρατό, έλαβαν χώρα και εξίσου σκληρές αερομαχίες. Ο Δημήτρης Σιδέρης είχε την αποστολή να διενεργεί πτήσεις αναγνωριστικές των εχθρικών στόχων πάνω από τη Κορυτσά. Για τον σκοπό αυτό πετά με ένα Henschel 126. Όλες του οι πτήσεις χαρακτηρίζονται από τη χαμηλή προσέγγιση που κάνει προκειμένου να αναγνωρίσει τον εχθρικό στόχο. Με τις πληροφορίες του ο ελληνικός στρατός μπορούσε να αποφύγει θανάσιμες ενέδρες ή να πετύχει σπουδαίες νίκες. Συχνά οι αναγνωρίσεις του πραγματοποιούνταν μέσα από πλήθος εχθρικών πυρών και ήταν ιδιαιτέρως παράτολμες.

Την εποχή εκείνη είχε γράψει μια επιστολή στη μητέρα του στον Πειραιά, στην οποία ανέφερε πως κατά τη διάρκεια του πολέμου, είχε αποκτήσει μια ακόμη μητέρα, τη Μητέρα Πατρίδα. 
Της έλεγε να μην ανησυχεί για τη ζωή του, παρά μόνο για το αν θα πράξει σωστά το καθήκον του ως Έλληνας. 

Πριν ακόμη φτάσει η επιστολή του στον Πειραιά στις 22 Νοεμβρίου 1940, ο Δημήτρης Σιδέρης σκοτώνεται σε ηλικία μόλις 23 ετών. Πεθαίνει την ίδια ημέρα που ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει θριαμβευτικά την Κορυτσά. Συνάντησε κατά την πτήση του πολυάριθμα εχθρικά αεροσκάφη. Όχι μόνο δεν φοβήθηκε αλλά αντιθέτως διενήργησε και επίθεση εναντίον του εχθρού προκαλώντας του τρόμο. Έπεσε με το αεροσκάφος του στη Στενωπό Τσαγκόνι έξω από την Κορυτσά.  

Μαζί με την δική του επιστολή φτάνει στην οικογένειά του και το άγγελμα του θανάτου του. Η σχετική επιστολή του Υπουργείου Στρατιωτικών αποτελεί ουσιαστικά μια έκφραση συλλυπητηρίων προς την οικογένειά του και τίποτε περισσότερο.  

 Έπεσε μαχόμενος υπέρ πατρίδος κάνοντας πράξη εκείνο που έγραψε στη μάνα του "...ανήκω πλέον εις μεγάλην Μητέρα, την Ελλάδα μας...". 

Η τελετή κήδευσης, με άδειο ουσιαστικά φέρετρο, έγινε στον Ιερό Ναό Υπαπαντής Πειραιώς. Όταν αργότερα, στις 12 Ιανουαρίου του 1941 ακολούθησε το μνημόσυνο αναφέρθηκε ως πρώτος νεκρός Πειραιώτης αεροπόρος.

Ωστόσο ο θάνατός του έχει επίσημα καταγραφεί ως κατάρριψη από εχθρικά πυρά και πτώση του αεροσκάφους του έξω από τα Ιωάννινα.

Ανεξάρτητα από τον τρόπο θανάτου του ο Δημήτριος Σιδέρης υπήρξε άξιο τέκνο της πόλης του Πειραιά που ουδέποτε έπαψε να είναι η πόλη εκείνη που διαρκώς τροφοδοτούσε τους ελληνικούς αιθέρες με άξια στελέχη έως και σήμερα. Μη ξεχνάμε άλλωστε και τον άξιο πιλότο ελικοπτέρου Παναγιώτη Βλαχάκο που έπεσε στα Ίμια το 1996.

Ο Πειραιάς εκτός από τη ναυτική παράδοση διαθέτει εξίσου μια σημαντική παρουσία στο πάνθεον ηρώων της Πολεμικής μας Αεροπορίας. 

  

Ωστόσο κάποιες φορές η ιστορία αποτελεί μια εξελισσόμενη κατάσταση που ενώ φαίνεται να έχει ολοκληρωθεί, παρουσιάζονται στοιχεία που ανανεώνουν τη ροή της και την καταγραφή της. 

Το άρθρο της παρούσας ανάρτησης που συντάχθηκε το 2015 με θέμα τον Πειραιώτη αεροπόρο Δημήτριο Σιδέρη, την δράση του και τον ηρωικό θάνατό του, περιήλθε σε γνώση της Ελληνικής Εταιρείας Ερεύνης Συλλογής Ιστορικών Στοιχείων "Κηρύκειον" και του Προέδρου της Γεωργίου Δ. Μέρμηγκα (Εφ. Αξ/κου (Ι) Π.Α.) που ξεκίνησαν έρευνα για τον εντοπισμό του σημείου πτώσεως του αεροπλάνου. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν διαβιβάστηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες της Πολεμικής Αεροπορίας για τον προσδιορισμό και ταυτοποίηση των οστών με την μέθοδο D.N.A. ενώ παράλληλα βρέθηκαν και ενημερώθηκαν και οι πλησιέστεροι συγγενείς. 

Κατόπιν αυτών η φωτογραφία με την δράση του ηρωικού Πειραιώτη αεροπόρου προστέθηκε στο Λεύκωμα Πεσόντων της Πολεμικής Αεροπορίας. 

Από την έρευνα που διενεργήθηκε προέκυψε ότι συνεπιβάτης - παρατηρητής στο αεροπλάνο του Σιδέρη ήταν ο τότε Ανθυποσμηναγός Γεώργιος Τζαμουράνης ο οποίος διεσώθη από την πτώση με εγκαύματα και νοσηλεύτηκε στον Ερυθρό Σταυρό. Ο Τζαμουράνης είχε υποβάλλει αναφορά προς την 2323 Μονάδα που σε συνδυασμό με τις έρευνες που έγιναν προσδιόρισαν το ακριβές σημείο πτώσης του αεροπλάνου μεταξύ της Αλβανικής κωμοπόλεως Καπεστίτσα και του χωριού Τρεστεύκι εντός της Αλβανικής Βορείου Ηπείρου. 

Ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Ε.Ι.Σ. "Κηρύκειον" Γεώργιος Μέρμηγκας μου απέστειλε το καλοκαίρι του 2018 σχετικό έγγραφο παρέχοντάς μου πλήρη ενημέρωση για τα αποτελέσματα των ερευνών αιτία των οποίων υπήρξε η δική μου αρθρογραφία για τον Δημήτρη Σιδέρη.

       

Η περίπτωση παρουσίασης, εύρεσης ή αποκάλυψης ιστορικών στοιχείων από αρθρογραφία μου μέσα από το ιστολόγιο "Πειραιόραμα", που από το 2009 έως και σήμερα συνεχίζει ανελλιπώς να καταγράφει άγνωστες πτυχές της πειραϊκής ιστορίας, αποτελεί την καλύτερη αναγνώριση προσφοράς και ηθικής αμοιβής για τη συνέχεια.