 |
| Καυγάς στην Ταβέρνα (1946) (από Amvrakia.blogspot.com) |
Του Στέφανου Μίλεση
Ο Αλέξανδρος (Αλέκος) Χριστοφής γεννήθηκε στον Πειραιά το 1882 και πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου του 1956.
Το 1893 σε ηλικία μόλις έντεκα ετών, έφυγε για την Μασσαλία και την εκεί ελληνική παροικία που ακόμα άκμαζε. Στη γαλλική αυτή πόλη, εκατοντάδες Πειραιώτες ανάμεσα σε πολλούς άλλους Έλληνες αναζητούσαν την τύχη τους εκεί στο εμπόριο και στη Ναυτιλία. Μια ακόμα αιτία για την φυγή του μικρού Αλέξανδρου ήταν η αποστροφή του για τα γράμματα που καθόλου δεν συμπαθούσε, καθώς όπως ο ίδιος έλεγε "του ζαλίζανε το κεφάλι"!
 |
| Ο Αλέξανδρος Χριστοφής σκιτσάρισε από έναν καθρέπτη τον εαυτό του, το 1935, για τις ανάγκες συνέντευξης που θα έδινε στην Εφημερίδα Βραδυνή |
Η Μασσαλία όπως και ο Πειραιάς, πόλεις λιμάνια, με ανθρώπους που είχαν πολλά κοινά μεταξύ τους. Εκεί ήδη βρίσκονταν ο αδελφός του Χριστοφή και ο μικρός Αλέκος πήγαινε να τον συναντήσει, έστω κι αν πάνω του δεν είχε ούτε φράγκο. Επιβιβάστηκε λαθραία σε ένα από τα πολλά πλοία που εκτελούσαν τότε την γραμμή Πειραιάς - Μασσαλία και έφυγε προς αναζήτηση μιας άλλης ζωής!
Η επαφή του με την πραγματικότητα της Μασσαλίας ήταν η αναμενόμενη. Ήρθε σε επαφή με ανθρώπους λαϊκούς, του λιμανιού, των υπογείων και των δρόμων. Εκεί συνέλαβε την ιδέα να γίνει ζωγράφος και να απεικονίσει αυτόν τον τρόπο ζωής. Εγκατέλειψε τον αδελφό του και επέστρεψε πίσω στον Πειραιά. Γράφτηκε το 1896 στην Αθήνα στην Σχολή Καλών Τεχνών. Εκεί είχε την τύχη να έχει για Καθηγητή έναν μεγάλο Πειραιώτη ζωγράφο τον Βολωνάκη, αλλά και τους Λύτρα και Ροϊλό!
Σπουδαστής ακόμα κερδίζει το Αβερώφειο βραβείο σε διαγωνισμό ζωγραφικής. Αναχωρεί το 1906 για τη Νάπολη (Ιταλία) προκειμένου να συμπληρώσει τις σπουδές του στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών. Εκεί προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα για τις σπουδές του, εργάζεται στο λιμάνι στα ναυτικά πρακτορεία (πάντα σε λιμάνια πήγαινε ο Χριστοφής!). Ξαναέρχεται για τρίτη φορά σε επαφή με τη ζωή των ναυτικών. Πειραιάς, Μασσαλία, Νάπολη. Το 1910 επιστρέφει οριστικά αυτή την φορά στον Πειραιά, στον "τόπο της ρετσίνας" όπως τον αποκαλεί ο ίδιος.
Το 1911 συμμετέχει στην έκθεση του Ζαππείου αλλά μόλις τον επόμενο χρόνο, τον προλαβαίνει ο πόλεμος. Από το 1912 έως και το 1918 βρίσκεται συνεχώς στρατευμένος! Το 1919 προλαβαίνει να κάνει την πρώτη του ατομική έκθεση, που πραγματικά εντυπωσιάζει, ενώ βρίσκει πολλούς ξένους αγοραστές των έργων του! Με αυτή την έκθεση ο Χριστοφής πετυχαίνει τον διορισμό του στο Καλλιτεχνικό τμήμα του Δήμου Αθηναίων! Εκεί είναι που ο Χριστοφής σπέρνει την ιδέα ίδρυσης Δημοτικής Πινακοθήκης, όπου θα συγκεντρωθούν όλοι οι πίνακες που έχουν ως θέμα τους την πόλη της Αθήνας.
Παρόλο τον διορισμό του στην Αθήνα, ο Χριστοφής δεν απομακρύνεται από την αγάπη του για τα λιμάνια και τον κόσμο τους, επανερχόμενος διαρκώς στον Πειραιά και συχνάζοντας στις Ταβέρνες του. Τότε ήταν που ζωγραφίζει το έργο "Η Ταβέρνα των ναυτικών" που κατόπιν έστειλε να εκτεθεί στην Βενετία. Ήδη είχε συνθέσει πολλές θαλασσογραφίες καθώς και ο ίδιος ήταν μανιώδης ψαράς!
Κάποια στιγμή στην ζωή του απομακρύνεται τελείως από την απεικόνιση της θάλασσας, των λιμανιών και της ναυτικής ζωής και στρέφεται προς εικόνες και τοπία άλλα! Γρήγορα όμως επιστρέφει στην αγάπη των νεανικών του χρόνων.
 |
| Άποψη από δρόμο της Σκύρου |
Σε μια συνέντευξη που παίρνει το 1935 ο Δ. Καλλονάς και που δημοσιεύεται στην εφημερίδα "Βραδυνή" τολμά ο αρθρογράφος να γράψει παρουσία του ζωγράφου πως:
"ο Αλέκος Χριστοφής είναι ζυμωμένος με την ζωή του καπηλειού"! Στο ίδιο άρθρο επίσης γράφει "ο Αλέκος ζει για να αναπνέει τους καπνούς της ταβέρνας με τους καυγάδες της με τα σερέτικα τραγούδια της, με τις παρεξηγήσεις της, με την ακαταστασία της, την ταβέρνα με τους ενθουσιασμούς της".
Ο Χριστοφής ντυνότανε απλά και απέφευγε συστηματικά τους κοσμικούς κύκλους. Ήθελε η παρέα του να αποτελείται από συνηθισμένους ανθρώπους, γιαυτό και σύχναζε σε λαϊκούς συνοικισμούς, μουράγια, φτωχογειτονιές. Διέθετε αξεπέραστο χιούμορ και σατιρικό σαρκασμό. Από αυτόν δεν εξαιρούσε ούτε τον εαυτό του.
Στα ατελιέ των Καλλιτεχνών μας
Αλέκος Χριστοφής: Ο ζωγράφος των μεθυσμένων
Έρευνα Δ. Καλλονά
Εφημερίδα Βραδυνή 1935
Αρχείο ψηφιακών εφημερίδων Βουλής των Ελλήνων
Η Καλλιτεχνική ιστορία του Πειραιά 1884-1984 (Κώστα Θεοφάνους)
ΓΚΑΛΕΡΙ ΚΟΝΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου