Όταν η Ζοζεφίν Μπέικερ (Josephine Baker) κατέφθανε στον Πειραιά



Του Στέφανου Μίλεση

Η Ζοζεφίν Μπέικερ βεβαίως ήταν μια παγκόσμια χορεύτρια, τραγουδίστρια και ηθοποιός που το άστρο της μεσουράνησε τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά σε Ευρώπη και Αμερική. Κατέκτησε όλες τις πρωτιές που θα μπορούσε να κατακτήσει άνθρωπος στην εποχή της και σήμερα τον ρόλο της καλείται να ενσαρκώσει σε κινηματογραφική ταινία η δημοφιλής τραγουδίστρια Ριάνα!

Η Ζοζεφίν Μπέικερ αν και γεννημένη στην Αμερική, επαναστάτρια από την φύση της, δεν δέχθηκε να χορεύει σε ξεχωριστές αίθουσες για μαύρους και λευκούς, με αποτέλεσμα τον Οκτώβριο του 1925 να εμφανιστεί για πρώτη φορά στο Παρίσι, στην αίθουσα του Σαν Ελιζέ. Αυτό ήταν και το ξεκίνημα της μεγάλης καριέρας που θα σημείωνε στην Ευρώπη η Μπέικερ. Και ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία της ώστε αργότερα θα πολιτογραφηθεί και Γαλλίδα πολίτης!

Η Μπέικερ στο Παρίσι με τους ερωτικούς χορούς της που εκτελούσε φορώντας μόνο μια φούστα αφρικανικού τύπου, σχεδόν γυμνή, προκαλούσε φρενίτιδα και χιλιάδες άνθρωποι συνωστίζονταν προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα εισιτήριο για να την δουν από κοντά. Πρωταγωνίσθησε σε δεκάδες ταινίες, έγινε αντικείμενο λατρείας ζωγράφων, ποιητών, ηθοποιών, ενώ μέχρι σήμερα θεωρείται η κύρια φορέας του Αμερικανικού Πολιτισμού που εξήχθηκε στην Ευρώπη, καθώς πριν από αυτήν κανείς Ευρωπαίος δεν ασχολείτο με την αμερικανική κουλτούρα μουσικής και χορού.
Για την ζωή της Μπέικερ χιλιάδες άρθρα έχουν γραφτεί και στην Ελλάδα. Αυτό που δεν είναι όμως ευρέως γνωστό είναι πως η Μπέικερ επισκέφθηκε την Ελλάδα και έδωσε παράσταση στην Αθήνα στο θέατρο ΠΑΛΛΑΣ! Και δεν είναι ασήμαντο γεγονός καθώς η Μπέικερ ήρθε στην χώρα μας να δώσει παράσταση όχι στα βαθιά γεράματά της ή σε κάποια καμπή της δόξας της, αλλά όταν αυτή βρίσκονταν στο ανώτατο σημείο! Δεκάδες περίλαμπρα θέατρα, δίνονταν στα πόδια της σε όλη την Ευρώπη, αλλά με δική της επιλογή κατέφθασε στην Αθήνα.




Ήταν λοιπόν Φεβρουάριος του 1934 όταν η Ζοζεφίνα Μπέικερ κατέφθανε με το ρουμανικό πλοίο «Ρέγκερε Κάρολο» στο λιμάνι του Πειραιά. Εκεί ήδη ο συνωστισμός ήταν απερίγραπτος αφού όλοι ήθελαν να την δουν από κοντά στον Πειραιά πριν από τους υπόλοιπους που θα ανέμεναν την άφιξή της στην Αθήνα. Στην προβλήτα του λιμανιού περίμεναν να την παραλάβουν δύο πολυτελή αυτοκίνητα, μια Μπούικ 40 ίππων και μια Πακάρ. Όταν η «Μαύρη Αφροδίτη» αποβιβάστηκε από το κατάλευκο πλοίο, 17 ναύτες του λιμεναρχείου Πειραιά, προσπαθούσαν να ανακόψουν τον κόσμο που ήθελε να την αγγίξει! Στα χέρια της κρατούσε ένα μικρό μαύρο γατάκι που θεωρούσε ότι ήταν το γούρι της. Ο κινηματογραφιστής Δημήτριος Γαζιάδης, ιδρυτής της κινηματογραφικής εταιρείας ΝΤΑΓΚ ΦΙΛΜ, βρίσκονταν από τους πρώτους εκεί για να καταγράψει την άφιξη της μαύρης ντίβας στον Πειραιά. Σκοπός του γυρίσματος αυτού ήταν η ταινία του να προβληθεί πριν από την παράσταση της Ζοζεφίνας στο ΠΑΛΛΑΣ. Η ταινία έφερε τίτλο «Η άφιξις στας Αθήνας της Ζοζεφίν Μπέϊκερ»

Η Ζοζεφίν Μέικερ στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου


Η Ζοζεφίν τα πρώτα λόγια που είπε μόλις αποβιβάσθηκε στον Πειραιά ήταν:
-          - Τι ωραίο κλίμα! Τι όμορφος τόπος! Ως σήμερα το πρωί είχα χάσει τη φωνή μου, ήμουν απελπιστικά βραχνιασμένη και μόλις έφθασα κάτω από τον ουρανό σας γιατρεύτηκα!

-          -  Όταν σκέφτομαι πως είμαι στην Ελλάδα, ταυτίζω την σκέψη μου αυτή με την Αμερική, καθώς θυμάμαι πως συνέχεια εκεί έλεγαν για τις όμορφες γυναίκες πως είναι αυτές που έχουν ελληνικό προφίλ. Και σήμερα μπορώ να δω από κοντά τον τόπο, από τον οποίο γεννήθηκε αυτό το Ελληνικό Προφίλ!


Λίγο πριν μπει στο αυτοκίνητο για την Αθήνα, ένα πλήθος μικροπωλητών συνωστίζεται και της φωνάζει για αγαλματάκια, βαζάκια, κάρτες και άλλα αναμνηστικά μικροαντικείμενα. Δημοσιογράφοι προσπαθούν να της αποσπάσουν ακόμα μια λέξη, πριν την αναχώρηση, καθώς γνωρίζουν ότι τόσο στο ξενοδοχείο αργότερα όσο και στο Παλλάς, οποιαδήποτε προσέγγιση μαζί της, θα είναι αδύνατη.

-          - Κυρία Μπέικερ τι γνωρίζετε για την Ελλάδα;
-          - (Μπέικερ) Ξέρω την Ελλάδα προτού φθάσω εδώ, καθώς τα φορέματά μου επί σκηνής, τα έχει σχεδιάσει ένας Έλληνας ο Ντυσσαί. Αγαπώ την Ελλάδα, αλλά ο τόπος μου πλέον είναι το Παρίσι!

Η Μπέικερ αναχωρεί αμέσως για μια επίσκεψη στην Ακρόπολη, μετά σειρά έχει το Στάδιο και λίγο αργότερα η Πλάκα. Η Ζοζεφίν θα εγκασταθεί στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Από πίσω διαρκώς και ο Δ. Γαζιάδης που την ακολουθεί όπου κι αν πάει, για την ταινία του.
Θα πρέπει εδώ να προσθέσουμε ότι η Μπέϊκερ δεν έφθασε μόνη στην Ελλάδα για να δώσει παράσταση, αλλά με τον θίασό της, που αποτελούνταν από 28 άτομα, Γάλλοι, Βέλγοι, Αμερικάνοι, αλλά και από έναν Χαβανέζο τον Όσκαρ Άλιμαν που έπαιζε κιθάρα.

Στο θέατρο ΠΑΛΛΑΣ, η Μπέϊκερ ζήτησε και της κατασκεύασαν καμαρίνι ακριβώς δίπλα στην σκηνή, καθώς η ταχύτητα που άλλαζε τις ενδυμασίες της –έστω κι αν αυτές ήταν σχεδόν ανύπαρκτες- ήταν χαρακτηριστική. Η Μπέικερ για τέσσερις παραστάσεις στο ΠΑΛΛΑΣ, έλαβε ως αμοιβή 800 χιλιάδες δραχμές, ποσό τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής.

Το εξώφυλλο του προγράμματος του ΠΑΛΛΑΣ

Στην πρώτη παράστασή της στο ΠΑΛΛΑΣ, όντως η ταινία του ΓΑΖΙΑΔΗ παίχθηκε και σημείωσε επιτυχία, αλλά μάλλον άνοιξε την όρεξη των θεατών που ήθελαν να την δουν. Κάτω από την σκηνή βρίσκονταν η ορχήστρα που συνόδευε την Ζοζεφίνα, την λεγόμενη «Μπέϊκερ Μπαντ» που αποτελούνταν από 14 μουσικούς και έπαιζε ΤΖΑΖ.

Στην αρχή του προγράμματος το Αθηναϊκό κοινό δεν αντέδρασε όπως οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θεατές, καθώς οι ρυθμοί της ΤΖΑΖ μουσικής ήταν πρωτόγνωροι και για τους Έλληνες θεατές ξένοι. Η σπασμωδικοί κλονισμοί της ημίγυμνης Μπέϊκερ, μάλλον αρχικά κλόνισαν την ηθική των Ελλήνων. Σταδιακά όμως όταν η ίδια η Μπέικερ «εκπαίδευσε» το κοινό με το τραγούδι της και τον χορό της και αφού αυτό υπερνίκησε την ηθική του, άφησε τα αισθήματά του ελεύθερα και τότε έγινε πραγματικό πανδαιμόνιο. Η Μπέικερ στο τέλος έκατσε σταυροπόδι στην άκρη της σκηνής και ρωτούσε δυνατά

-          - Θέλετε κι άλλο; Και απαντούσε μόνη της «Και βέβαια θέλουν κι άλλο» και συνέχιζε τις ρούμπες και τα τσάρλεστον.

Για πολλές μέρες μετά οι Αθηναϊκές εφημερίδες έγραφαν:
Οι θεατές σεληνιάσθηκαν από την ΤΖΑΖ. Το κοινό ξελογιάσθηκε.
Η Ζοζεφίνα μεθά από τον θρίαμβο. Όργιον! Αλλά ένα όργιο που δεν έχει τίποτα κτηνώδες. Μόνο πάθος!
Η Ζοζεφίνα διαμελίζεται σκορπά τα κομμάτια της, τα μαζεύει πάλι, τα συναρμολογεί!

Δεν είναι χορός είναι η επανάσταση των έγχρωμων

Η πρώτη φωτογράφηση της Μπέικερ στο Λιμάνι του Πειραιά

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"